Andrzej Moniuszko
Polska Szkoła im Gen. Kazimierza Pułaskiego w Harwood Heights jest jedną z najstarszych i największych polonijnych placówek edukacyjnych w Illinois. Miano zobowiązuje i wymaga sporego wysiłku, aby nie tylko sprostać tradycji, ale i zapewnić bieżący, atrakcyjny program nauczania o języku i w języku polskim. Zadanie nie jest łatwe, bo w dobie laptopów, telefonów komórkowych i gier komputerowych znajomość mowy ojczystej może wydawać się mało ciekawą alternatywą dla czatów, Facebooków i Twitterów. Aby ten program urozmaicić, szkoła oferuje szeroki wachlarz bezpłatnych zajęć pozalekcyjnych. Oprócz grupy harcerskiej swoją działalność prowadzi zespół „Słoneczko”. Są kółka plastyczne, teatralne i taneczne, świetlica i szkolny klub szachowy. Placówka organizuje również zajęcia z języka polskiego na wesoło. Taki system pracy sprawia, że uczniowie wpisują wszelkie doświadczenia w bardzo szeroki kontekst historyczno-kulturowy.
Jedną z form uatrakcyjnienia zajęć szkolnych są organizowane rokrocznie dyktanda dla uczniów klas od V do III maturalnej, które wrosły już w historię szkoły; w tradycję, bo pierwszy w historii konkurs ortograficzny miał miejsce w roku szkolnym 2013/2014. Wtedy to do finałowego sprawdzianu zakwalifikowało się 56 uczniów, którzy pisali dyktando o śpiącej królewnie. Druga edycja dyktanda dla dzieci w roku 2014/2015 była jednocześnie pierwszą edycją sprawdzianu ortograficznego dla… dorosłych, do którego przystąpili m.in. nauczyciele, katecheci, pracownicy szkoły i rodzice. Zawierało ono dwa teksty pochodzące ze zbioru utworów autorstwa Stanisława Lema.
W roku szkolnym 2020/2021 szkoła Pułaskiego, jako jedna z nielicznych w aglomeracji chicagowskiej, rozpoczęła zajęcia szkolne w systemie stacjonarnym, oczywiście z zachowaniem reżimu sanitarno-epidemicznego. Uczniowie z innych placówek edukacyjnych, które w tym okresie zawiesiły swoją działalność, zmienili szkołę, zaczęli uczęszczać na zajęcia do Polskiej Szkoły im. Gen. Kazimierza Pułaskiego, jak również wyrazili chęć udziału w dyktandzie z języka polskiego. Dodajmy, iż większość potencjalnych uczestników dyktanda urodziła się na ziemi amerykańskiej i zamiłowanie do języka ojczystego wyniosła z domu rodzinnego. I chociaż czasami podyktowane było ono koniecznością, to teraz coraz częściej jest ono świadomym wyborem wynikającym z korzyści płynących ze znajomości drugiego języka. Patrząc też w przyszłość, nie możemy zapominać o przeszłości, o tym, kim jesteśmy i skąd się wywodzimy. Nie możemy zapomnieć, że to język jest nośnikiem ojczystej kultury, że wyraża się w nim jego zbiorowa pamięć, tradycja i historia.
W VII już dyktandzie ortograficznym dla dzieci wzięło udział 30 wychowanków, którzy zakwalifikowali się do finałowej potyczki po eliminacjach klasowych. Sprawdzian dla dorosłych w związku z ograniczeniami covidowymi został w tym roku odwołany. Uczniowie napisali dyktando ortograficzne o zwierzęciu, które chociaż awanturuje się z kotem, to jest najwierniejszym przyjacielem człowieka, czyli o psie. I chociaż nie wszyscy uczestnicy dyktanda poradzili sobie z pisownią takich wyrazów jak „strzeże”, „przeważnie”, „sprężyście”, to wszyscy zgodzili się z wypływającym z dyktanda morałem, że najlepiej żyć w zgodzie z innymi i zawsze się wspierać. A nie spierać.
Jolanta Plesiewicz, która organizuje konkursy ortograficzne, dokonuje selekcji tekstów i sprawdza uczniowskie prace, uważa, że tegoroczne dyktando stało na poziomie porównywalnym z latami ubiegłymi, chociaż ani jednemu z uczestników nie udało się go napisać bezbłędnie. Z drugiej strony podkreśla jednak, że aż siedem osób popełniło w sprawdzianie tylko jeden błąd. Z tego powodu, chociaż konkurs nie wyłonił zwycięzcy, to było aż jedenastu finalistów, w tym siedem osób zostało laureatami II nagrody.
Uroczyste zakończenie konkursu ortograficznego odbyło się 13 marca 2021 r. i połączone było nie tylko z ogłoszeniem wyników, ale i z wręczeniem certyfikatów finansowych, słodkich upominków i dyplomów uczestnictwa dla zdobywców drugiego i trzeciego miejsca. Laureatami II nagrody w Dyktandzie Ortograficznym 2021 zostali uczniowie: Izabell Magiera i Izabela Lenarczyk z klasy 5a – wychowawczyni Grażyna Kołtyś; Gabriela Pindor z klasy 5b – wychowawczyni Monika Zając; Dominika Pindor z I klasy licealnej – wychowawczyni Urszula Knapik; Aleksandra Kajderowicz, Jakub Kowalik, Angelika Wlodyka z II klasy licealnej – wychowawca Stanisław Wolsza. Trzecie miejsce zajęły: Laura Krowiak i Angelica Popieluszko z klasy 7a – wychowawczyni Jola Plesiewicz, Natalia Wlodyka z klasy 8a – wychowawca Stanisław Wolsza oraz Agnieszka Marcinek z klasy 8b – wychowawczyni Małgorzata Rząsa. Dodajmy, iż fundatorem nagród i upominków był oddział Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej w Norridge, a jej menadżer Anna Czarnecka-Hebal osobiście wręczyła laureatom certyfikaty pieniężne.
I chociaż trudno nie doceniać entuzjazmu, z jakim zwycięzcy odbierali swoje trofea, to łatwo można było odnieść wrażenie, iż równie ważna była ogromna satysfakcja ze znajomości ortografii języka polskiego. Bo o tym, że polska ortografia jest swoista i rządzi się zawiłymi zasadami i jest pełna wyjątków, wie każdy – kto mierzy się na co dzień ze słowem pisanym w języku rodzinnym. Może dlatego uczestnicy konkursu obiecali sobie spotkanie za rok – nie tylko w powiększonym gronie, ale i bez ograniczeń spowodowanych pandemią.