piątek, 22 listopada, 2024

Historia „ARKI” i jej 100. Biesiada w Art Gallery Kafe

Na początku 2012 roku Wiesław Gogacz, pierwszy właściciel Art Gallery Kafe, postanowił udostępnić swój lokal szerokiej rzeszy ludzi piszących w aglomeracji chicagowskiej, którzy z różnych powodów nie znaleźli miejsca w istniejących już grupach literackich. Skontaktował się w tej sprawie z poetką Elżbietą Chojnowską i tak powstał pomysł „Otwartego mikrofonu dla poetów”. Pierwsze spotkanie odbyło się w styczniu 2012 roku, a następne w kolejnych miesiącach i latach. 

Poeci, którzy na początku wspierali rozwój Grupy Poetyckiej „ARKA”, to: Marek Wieczorek, Elżbieta Chojnowska, Ewelina Zielińska, Janusz Kliś, Anna Radzikowska, Marcin Kowalik oraz Janek Kamiński. Pierwsze trzy spotkania miały bardzo kameralny, kawiarniany charakter. 

Dla członków powstającej grupy ważne były (i są) wspólne spotkania, czytanie wierszy, rozmowy o literaturze, a nie organizacyjne struktury. Do dziś ARKA pozostała niezależna i wolna. Nikomu nie jest tam potrzebny prezes, skarbnik, zaprzysiężony zarząd itp. 

Tym poetyckim spotkaniom nadano charakter biesiad, co zaproponowała Elżbieta Chojnowska, a Marek Wieczorek wymyślił nazwę: Grupa Poetycka „ARKA”, która ma za zadanie popularyzować poezję współczesnych poetów, ale i klasyków. Ważna jest także praca nad poprawnością wierszy i promowanie poetów na emigracji.

Dlatego Chojnowska w pierwszych miesiącach działalności ARKI rozpoczęła ośmioletnią współpracę z chicagowskim tygodnikiem Monitor, gdzie na przestrzeni lat opublikowała 402 wydania rubryki poetyckiej pod nazwą „Grupa Poetycka ARKA prezentuje”, zamieszczając wiersze na wysokim poziomie literackim i przybliżając wielu twórców do czytelnika z polonijnego podwórka. 

Każda biesiada jest oryginalna i niepowtarzalna. W jej trakcie poeci prezentują swoje wiersze: te napisane przed laty, przechowywane w głębokich szufladach, jak i najnowsze, publikowane i niepublikowane. Każdemu takiemu spotkaniu zawsze towarzyszy muzyka i piosenka.  

Muzycy współpracujący z ARKĄ, to: Marcin Kowalik, Justyna Chojnowska, Mira Szabla, Marek Kalinowski oraz Zbyszek Pliciński, który nie tylko dopasowuje muzykę do każdego czytanego wiersza, ale dodatkowo śpiewa piosenki, ballady, pastorałki oraz gra na gitarze.

Dzięki nawiązaniu współpracy z twórcami z różnych środowisk literackich ARKA rozszerzyła możliwość prezentowania poetów. Do osób, z którymi współpracowała, należą: Edward Dusza (poeta, publicysta, redaktor pism polonijnych w USA), Jerzy Fryckowski (poeta, związany z powiatem słupskim), Krzysztof Kołtun (poeta, dziennikarz, antykwariusz, przewodnik po Kresach) oraz nieżyjący już Józef Komarewicz (poeta i dziennikarz z Tarnowa).

Prócz regularnych biesiad i spotkań autorskich ARKA gościła wielu ciekawych artystów. Jedną z nich była Barbara Madeja – poetka oraz projektantka i wykonawczyni wielu lalek dla kolekcjonerów. Na jednej z pierwszych biesiad, zatytułowanej „Indiańskie szepty”, Marek Wieczorek prezentował oryginalne indiańskie fajki, rytualne grzechotki i tomahawki, a Janusz Kliś czytał wiersze o drzewach, kwiatach i łąkach z podkładem muzyki indiańskiej. Była też biesiada podhalańska, podczas której czytano wiersze w gwarze góralskiej Zofii Bukowskiej-Kasyjanowej i przedstawiono malarkę rodem z Podhala, Teresę Gierwielaniec-Rozanacką, której obrazy były tłem do jednej z późniejszych biesiad.  

W 2017 roku we współpracy z red. Duszą oraz Moniką Pawlak z wydawnictwa Point Publications, Inc. w Wisconsin ARKA wydała pierwszą antologię Między brzegami.

W 2019 r. konsul Janicki z Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej w Chicago wręczył Elżbiecie Chojnowskiej – współzałożycielce oraz prowadzącej Grupę Poetycką „ARKA”, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany Jej przez prezydenta Andrzeja Dudę, za wybitne zasługi w działalności artystycznej i twórczej, za promowanie polskiej kultury i sztuki. W 2020 roku Elżbieta Chojnowska otrzymała wyróżnienie „Krzewicielka Poezji” od Polish Heritage of Necedah w Wisconsin.  

   Gdy w 2012 roku powstała ARKA, nikt nie przewidział, jak wielki wkład wniesie w rozwój kultury polskiej w Chicago. Jej twórcy i członkowie nie ograniczyli się bowiem tylko do poezji, ale wspierali też finansowo rodaków potrzebujących pomocy. W maju 2016 roku ARKA zapoczątkowała współpracę z siostrą Martą Cichoń, założycielką Domu Samotnej Matki w Chicago, która wciąż jest kontynuowana. Podczas biesiad organizowane są dobrowolne zbiórki pieniędzy. Ponadto na kilku piknikach DSM ARKA sprzedawała książki. Dotychczas zebrano i przekazano ponad $5000 na potrzeby polskich samotnych matek i ich dzieci z domu opieki prowadzonego przez Zgromadzenie Sióstr Zakonnych Chrystusa Króla dla Polonii. 

Grupa Poetycka ARKA po pierwszych latach działalności w Art Gallery Kafe przeniosła swoją działalność do restauracji Alibaba Retro w Chicago, gdzie pozostała przez 5 lat, korzystając z gościnności właścicielki Barbary Szymańskiej. W 2021 roku powróciła jednak do Art Gallery Kafe pod zarządem nowych właścicieli – Moniki i Roberta Bortów. 

24 kwietnia br. Grupa Poetycka „ARKA” obchodziła dziesięciolecie działalności oraz odbyła 100. Biesiadę Literacką. 

Dziękujemy publiczności, poetom, aktorom: Kindze Modjeskiej i Agnieszce Malickiej oraz Zbyszkowi Plicińskiemu za oprawę muzyczną, a także właścicielom Art Gallery Kafe za udostępnienie miejsca na rocznicowe obchody. 

Dziękujemy Elżbiecie Chojnowskiej za prowadzenie tej wyjątkowej Grupy Poetyckiej „ARKA” oraz zaangażowanie i wkład w polską kulturę na emigracji. 

E.W.

24 kwietnia 2022 r.

Najnowsze